Thiết bị trao đổi nhiệt dạng tấm (plate heat exchanger) là một trong những giải pháp hiệu quả giúp truyền nhiệt giữa hai dòng chất lỏng mà không cần tiếp xúc trực tiếp. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành thực tế, thiết bị này có thể gặp phải một số lỗi phổ biến nếu không được bảo dưỡng đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện các lỗi thường gặp khi sử dụng thiết bị trao đổi nhiệt dạng tấm, từ đó đề xuất cách khắc phục hiệu quả và bền vững.

1. Rò rỉ tại các khe hở tấm trao đổi nhiệt

✅ Nguyên nhân:

Gioăng cao su (gasket) bị lão hóa, rách, lệch vị trí.

Siết bu-lông không đều giữa các tấm.

Tấm bị biến dạng do quá áp hoặc nhiệt độ vượt ngưỡng thiết kế.

🔧 Cách khắc phục:

Thay thế gioăng mới đạt tiêu chuẩn vật liệu theo ứng dụng (EPDM, NBR, Viton…).

Siết lại các bu-lông theo đúng mô-men xoắn nhà sản xuất khuyến nghị.

Nếu tấm bị cong, nứt: cần thay thế tấm mới, không nên ép buộc sử dụng tiếp.

2. Nghẹt dòng, lưu lượng giảm

✅ Nguyên nhân:

Tích tụ cặn bẩn, cáu cặn hoặc sinh vật trong đường dẫn chất lỏng.

Dòng chảy không đồng đều do nghẹt tại một số tấm.

🔧 Cách khắc phục:

Vệ sinh bằng hóa chất chuyên dụng (CIP – Clean In Place) định kỳ.

Sử dụng bộ lọc sơ cấp để ngăn cặn bẩn đầu vào.

Lắp đặt cảm biến lưu lượng để giám sát và cảnh báo sớm.

3. Giảm hiệu suất truyền nhiệt

✅ Nguyên nhân:

Bề mặt tấm trao đổi nhiệt bị bám bẩn, cáu cặn.

Lưu lượng dòng chất lỏng không phù hợp với thiết kế ban đầu.

Sai áp suất làm việc hoặc không đạt nhiệt độ yêu cầu.

🔧 Cách khắc phục:

Tăng tần suất vệ sinh định kỳ.

Kiểm tra lại thông số vận hành, áp suất – nhiệt độ đầu vào và đầu ra.

Sử dụng tấm trao đổi nhiệt có thiết kế phù hợp với công suất thực tế.

4. Ăn mòn tấm trao đổi nhiệt

✅ Nguyên nhân:

Sử dụng sai vật liệu tấm so với tính chất dòng chất lỏng (ví dụ: dùng inox 304 cho môi trường có clo).

Không kiểm soát được pH hoặc hàm lượng ion ăn mòn.

🔧 Cách khắc phục:

Lựa chọn đúng vật liệu tấm (AISI 316, Titanium, Hastelloy…) theo từng loại chất lỏng.

Kiểm tra và duy trì pH ổn định trong ngưỡng cho phép.

Lắp hệ thống giám sát và điều chỉnh pH tự động nếu cần.

5. Rò rỉ chéo giữa hai dòng chất lỏng

✅ Nguyên nhân:

Tấm trao đổi nhiệt bị thủng.

Gioăng bị hở khiến hai dòng nóng – lạnh trộn lẫn nhau.

🔧 Cách khắc phục:

Kiểm tra bằng áp lực nước hoặc khí để phát hiện vị trí rò rỉ.

Thay tấm bị thủng, thay thế toàn bộ gioăng nếu phát hiện hiện tượng lão hóa đồng loạt.

6. Sai trình tự lắp đặt dẫn đến mất cân bằng nhiệt

✅ Nguyên nhân:

Thứ tự các tấm bị đảo lộn trong quá trình lắp lại sau vệ sinh.

Dòng chảy không đúng theo thiết kế đối lưu ngược chiều.

🔧 Cách khắc phục:

Luôn đánh dấu thứ tự các tấm và hướng lắp đặt trước khi tháo rời.

Đối với dòng công nghiệp lớn, nên có bản vẽ kỹ thuật riêng cho từng model.

7. Tăng áp suất bất thường và nguy cơ vỡ tấm

✅ Nguyên nhân:

Van đầu vào – đầu ra không đồng bộ hoặc đóng/mở sai quy trình.

Tắc nghẽn hoặc hiện tượng nước búa (water hammer).

🔧 Cách khắc phục:

Thiết lập trình tự đóng/mở van hợp lý.

Gắn thiết bị chống sốc áp lực (pressure relief valve, air chamber).

Lắp cảm biến áp suất cảnh báo sớm nguy cơ.

Lời khuyên vận hành bền vững

Để thiết bị trao đổi nhiệt dạng tấm hoạt động ổn định lâu dài, doanh nghiệp nên:

Thực hiện vệ sinh định kỳ bằng CIP hoặc tháo rời thủ công.

Kiểm tra gioăng và tấm sau mỗi 6–12 tháng tùy điều kiện sử dụng.

Ghi chép đầy đủ lịch sử vận hành và bảo dưỡng.

Lựa chọn nhà cung cấp thiết bị và phụ tùng chính hãng, uy tín.

Kết luận

Việc phát hiện và xử lý các lỗi thường gặp khi sử dụng thiết bị trao đổi nhiệt dạng tấm là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì hiệu suất vận hành ổn định, tiết kiệm chi phí và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Hy vọng qua bài viết này, bạn có thêm những kiến thức hữu ích để sử dụng thiết bị một cách an toàn và hiệu quả.

CÔNG TY TNHH CÔNG NGHIỆP TRUNG ANH

Liên hệ ngay để nhận báo giá mới nhất theo số lượng và yêu cầu dự án:

Hotline: 0909 967 658 – 0706 749 284 – 0932 058 602
Email: congnghieptrunganh@gmail.com
Website: www.sancongnghiepviet.vn